De vermoorde dichter IV: Adel

We vertalen De vermoorde dichter (Le poète assassiné). Wat vooraf ging: III. Zwangerschap, II. Verwekking, I. Naam.

Nadat ze veel geld had gewonnen met baccarat –en al rijk dankzij de liefde– ging Macarée, zonder dat iets haar zwangerschap prijsgaf, naar Parijs, waar ze zich ten eerste naar de gewilde modeontwerpers haastte.
 Wat was ze chic, wat was ze chic!

Op een avond toen ze naar het Theâtre-Français was gegaan, werd daar een zedenstuk gespeeld. In de eerste akte verpleegde een jonge vrouw die door een operatie onvruchtbaar was geworden de opgeblazen buik van haar waterzuchtige en zeer jaloerse echtgenoot. De dokter zei bij zijn vertrek: ‘Alleen een groot wonder en een grote opoffering kunnen hem redden.’ In de tweede akte zei de jonge vrouw tegen de jonge dokter: ‘Ik wil me voor mijn man opofferen. Ik wil waterzuchtig zijn in zijn plaats.’
—Laten we de liefde bedrijven. Wanneer u niet ongeschikt voor het moederschap bent, zal uw wens worden vervuld. En wat een zoete eer zal dat voor mij zijn!
—Helaas! prevelde de dame, ik heb geen eierstokken meer.
—De liefde, riep de dokter uit, de liefde mevrouw, is tot vele wonderen in staat.
 
In de derde akte feliciteerden de echtgenoot, die zo dun als een I was, en de dame, die acht maanden zwanger was, elkaar met de ruil die ze hadden gemaakt. De dokter presenteerde aan de Académie de médecine het resultaat van zijn inspanningen op het gebied van de bevruchting van vrouwen die als gevolg van medische operaties onvruchtbaar zijn geworden.

Tegen het einde van de derde akte riep iemand ‘brand!’ in de zaal. Gillend brachten de geschrokken toeschouwers zich in veiligheid. Op de vlucht klampte Macarée zich vast aan de arm van de eerste man die ze tegenkwam. Hij was goed gekleed en schoon van aangezicht en aangezien Macarée aantrekkelijk was, voelde hij zich gevleid dat hij haar als beschermer had gekozen. Ze leerden elkaar vervolgens kennen in het café en van daaruit gingen ze uit eten in Montmartre. Maar toen bleek dat François des Ygrées uit onoplettendheid zijn portemonee vergeten had. Macarée betaalde graag de rekening. François des Ygrées dreef de flirterij verder tot het niet meer alleen willen laten slapen van Macarée, die nerveus was geworden door het brandincident.

François, baron van Ygrées (overigens een onechte baronie), noemde zich de laatste telg van een adellijk huis uit de Provence en hij doceerde heraldiek op de zesde étage van een huurpand in de rue Charles-V.
 ’Maar’, zei hij, ‘de revoluties en de demagogen hebben zo veel voor elkaar gekregen dat heraldiek alleen nog door niet-adellijke archeologen bestudeerd wordt, terwijl de edelen niet meer in deze kunst onderwezen worden.’
 De baron des Ygrées, waarvan het wapen bestond uit drie paalsgewijs geplaatste zilveren gaffels[1] op een azuren schild, wist genoeg sympathie bij Macarée te wekken dat ze uit dankbaarheid voor de nacht van het Théâtre-Français lessen heraldiek wilde volgen.
 Macarée toonde zich –het moet gezegd worden– weinig geneigd om de heraldische terminologie uit het hoofd te leren en we kunnen bevestigen dat ze zich niet serieus interesseerde voor de wapens van de familie Pignatelli, die de kerk van pausen heeft voorzien en waarvan het schild gevuld is met kookpotten[2].
 Niettemin waren deze lessen noch voor Macarée, noch voor François des Ygrées zonde van de tijd, want het liep uit op hun huwelijk. Macarée bracht als bruidschat haar geld, haar schoonheid en haar zwangerschap mee. François des Ygrées schonk Macarée een grote naam en zijn nobele voorkomen.
 Nog de een nog de ander had iets te klagen over de overeenkomst en ze voelden zich gelukkig.
 ’Macarée, mijn lieve vrouw’, zei François des Ygrées een paar dagen na zijn huwelijk, ‘waarom heb je toch zo veel kleding besteld? Het lijkt alsof er geen dag voorbij gaat of de couturiers komen iets nieuws brengen. Ze bewijzen eer, dat is waar, aan je goede smaak en aan hun vakkundigheid.’

Macarée twijfelde een ogenblik en antwoordde vervolgens: het is voor onzze huwelijksreis, François!
—Onze huwelijksreis, daar heb ik over nagedacht. Maar waar wil je naartoe gaan?
—Naar Rome, zei Macarée.
—Naar Rome, zoals de paasklokken[3]?
—Ik wil de paus zien, zei Macarée.
—Uitstekend, maar voor welk doel?
—Zodat hij het kind zegent dat in mijn buik schopt, zei Macarée.
—Potver! Snotver!
—Het zal jouw kind zijn, zei Macarée.
—Je hebt gelijk, Macarée. We zullen naar Rome gaan, net als de paasklokken. Je zult een nieuwe jurk van zwart fluweel bestellen en laat de couturier niet vergeten om op de voorkant, onderaan de rok onze sprekende wapens te borduren: azuur met drie paalsgewijs geplaatste zilveren gaffels.
 

ga door naar hoofdstuk V: Pausdom

Noten

[1] Apollinaire verdiepte zich al sinds zijn schooljaren in heraldiek en stamde af van Poolse adel. In dit hoofdstuk vallen een paar heraldische begrippen, zoals sprekend wapen (armes parlantes), wat wil zeggen dat een wapenschild de betekenis van de naam afbeeldt. Een gaffel (pairle) is een Y-vormig symbool en is dus sprekend voor de naam Des Ygrées. Paalsgewijs (en pal) wil zeggen dat tekens in de vorm van een paal in het schild zijn geplaatst.
[2] Het wapen van de Pignatelli-familie is ook sprekend, een pignatta is een kookpot. Het ziet er als volgt uit:

beeld: Xavi Garcia, CC BY-SA 3.0 (Wiki Commons)

[3] Verwijzing naar het volksgeloof dat met Witte Donderdag de klokken vleugels krijgen, naar Rome vliegen en met Pasen terugkomen met zoetigheid (zie Wikipedia).