Calligrammes, de tweede grote bundel van Apollinaire, is vernoemd naar zijn beeldgedichten, en hier is hij bij het internationale publiek het meest bekend om.
Paysage
Apollinaire had grote ideeën over poëzie en typografie, maar laten we eerlijk zijn: noch hij, noch zijn zetter waren goede typografen. OK, het was 1918, maar zie het gedicht ‘Paysage’ hieronder. De vrij povere uitvoering verhult echter heel slimme en vernieuwende eeuwen, die vaak veel meer zijn dan het gieten van dichtregels in een vormpje.
De oorspronkelijk beoogde titel van Calligrammes was Et moi aussi je suis peintre, een titel die zeker van toepassing is op ‘Paysage’, een landschap dat uit woorden is opgebouwd. Net als bij een schilderij kun je kiezen waar je begint met kijken, en met lezen. Maar vervolgens stuurt Apollinaire je door de leesrichting van links naar rechts en van onder naar boven, waarbij de rook uit de sigaar zoals de natuur beveelt opstijgt, maar de boom van boven naar beneden gelezen wordt. Het thema lijkt hier de levenscyclus te zijn: van geboorte (huis), liefde (geliefden), nieuwe generatie (boom) en de vluchtigheid van het bestaan (rook).
