Kan ‘Omo’ een gedicht zijn?
Deze website en dit weblog gaan over de techniek van gedichten. De vraag wat een gedicht tot een gedicht maakt, is een van de vragen die we willen beantwoorden. In dit blogbericht een experiment, waarvoor ik bovenstaande tekst heb geschreven (zie afbeelding). Is ‘Omo’ een gedicht? Zomaar iets tot gedicht verklaren werkt niet. Zelfs neodadaïsten vinden dat er EEN REDEN moet zijn om iets tot gedicht verklaren. Er moet iets zijn wat het de moeite waard maakt om je hoofd even schuin te houden. Hier volgen die redenen:
Het gedicht ‘Omo’ bevat interessante toespelingen
Het gedicht is in spelling en klank gelijk aan de bekende merknaam van Unilever. Mogelijk roept het daardoor associaties op met Warhols Brillo-dozen. Poëzieliefhebbers zullen het ook herkennen als een variant op het aan Vondel toegeschreven ‘kortste gedicht uit de Nederlandse literatuurgeschedenis’: U, nu!. (Het Nederlandse equivalent van het palindroomrijm Madam, I’m Adam). Wanneer je bij Vondels gedicht de klinkers en medeklinkers vervangt door hun directe opvolgers en voorgangers in het alfabet, krijg je deze mogelijkheden:
Het gedicht ‘Omo’ heeft interessante stijlkenmerken
Net als Vondels gedicht is ‘Omo’ ultrakort en een van de kortst mogelijke rijmen. Het is bovendien een palindroom en in hoofdletters geschreven is het symmetrisch; in de spiegel staat er nog steeds ‘OMO’. En als je toch voor de spiegel staat, ook de mondmimiek volgt een symmetrisch patroon: open geronde mond, gevolgd door gesloten mond, gevolgd door open geronde mond. Het is de beweging van een vissenmond, maar ook die van een kus. In geschreven vorm vormen de twee o’s twee cirkels met daartussen het zigzagpatroon van de m. De lezer zou kunnen denken aan het ‘niets’ vóór de geboorte en na de dood, met daartussen de op- en neergaande lijn van het leven.
Is het een gedicht?