Steel de stijl: Charles Bukowski
De website van de Amerikaanse Poetry Foundation is een fantastische vrij toegankelijke bron voor Engelstalige poëzie, inclusief veel teksten waar nog copyright op rust. Ik las het gedicht I Am Visited by an Editor and a Poet van Charles Bukowski, waarvan de eerste regels luiden:
I had just won $115 from the headshakers and
was naked upon my bed
listening to an opera by one of the Italians
and had just gotten rid of a very loose lady
when there was a knock upon the wood,
and since the cops had just raided a month or so ago,
I screamed out rather on edge—
who the hell is it? what you want, man?
I’m your publisher! somebody screamed back,
(lees het gehele gedicht op poetryfoundation.org)
Voor de door films wijs geworden lezer van nu is dit gedicht inhoudelijk weinig spectaculair, maar dit is een tekst uit 1961 en toen was hij neem ik aan nog fris. De stijl staat ook nu nog als een huis. Wat is het geheim?
Bukowski gebruikt wat je babbelstijl zou kunnen noemen. De ‘ik’ ouwehoert met het woordgebruik dat we kennen uit de film en zoals Amerikanen in het echt ook erop los kletsen. Het is een volkse manier van praten en dat staat per definitie haaks op gecultiveerd poëtisch taalgebruik. het is evengoed gecultiveerd: hij gebruikt beeldende verhaalelementen zoals het vertellen dat er op de deur geklopt wordt, waarop er heen en weer geschreeuwd wordt. Bukowski hanteert de ijsbergtechniek van Hemingway; door alleen de minimale verhaallijn en de meest opvallende details in het verhaal op te nemen, denk je als lezer de rest erbij, waardoor een intense leeservaring ontstaat.
Het begin staat vol met cliché’s zoals we die uit rap- en bluesnummers kennen, maar dat was in 1961 nog geen gemeengoed en zo leeft de onderkant van de Amerikaanse samenleving kennelijk. In plaats van cliché’s zou je het ook symbolen kunnen noemen. Het onderscheidende hier is natuurlijk dat de ik niet alleen bezocht wordt door de politie en door dames van lichte zeden, maar ook naar operaplaten luistert, die hij op z’n gangsterfilms aangeduid als ’the Italians’ en dat hij blijkbaar een uitgever heeft (wat een redacteur blijkt te zijn).