Wat is klankpoëzie?

Bij klankpoëzie zullen de meeste mensen aan het werk van Kurt Schwitters en Oote boe van Jan Hanlo denken; het stijlvol achter elkaar plakken van klanken die nog niet bezet zijn door woorden uit het woordenboek. Maar er is meer poëzie die tot de klankpoëzie wordt gerekend. Kunnen we een werkbare definitie geven?

Klank is een aspect van álle poëzie (afgezien van pure beeldpoëzie). Een traditioneel gedicht gaat het om een mooie manier van verwoorden en om het oproepen van associaties, maar bij die ‘mooie manier van verwoorden’ hoort ook het zorgen voor een mooi of toepasselijk klinkende tekst. De middelen daarvoor zijn het ritme (prosodie), klankherhalingen (rijm, assonantie, etc.), eufonie (klankcontrast, vermijden van moeilijke medeklinkerclusters, etc.) klanksymboliek en voordrachtseffecten (tempo, volume, klanklengte, timbre, dreun, etc.).Deze middelen helpen mee om poëzie van proza te onderscheiden.

Wat is dan klankpoëzie? Is het poëzie waarbij de klank van groot belang is en de betekenis van geen of ondergeschikt belang?

Bij veel liedjes is dit het geval. Maar er zijn weinig mensen die triviale popliedjes tot de poëzie zullen willen rekenen. Wanneer songteksten poëtisch worden genoemd, gaat het meestal om liedjes met vage teksten over wat zwaardere onderwerpen met woorden die sterk associaties oproepen. Niet:

Dan-ba-dam
Ba-dam-bam lee-bom bee-lee-bom
Dan bee-lee bee-lee bee-lee bee-lee bee-lee bee-lee-bom

Musical Youth, Pass the Dutchie

of:

A-wop-bom-a-loo-mop-a-lop-bom-bom!

Little Richard, Tutti Frutti

We mogen liedjes negeren, omdat muziek en ander genre is. We beleven een liedje heel anders dan een gedicht.

Klankpoëzie zouden we positief kunnen definiëren als poëzie waarbij klankmiddelen de voornaamste bestanddelen zijn.

De Gierzwaluwen van Guido Gezelle vallen dan binnen definitie. Je kunt er dus een brede bloemlezing mee samenstellen. Dan blijft de vraag over waar klankpoëzie ophoudt en overgaat in niet-poëtische nonsens.