Lijden, vertaald door Leo van der Sterren

voorpaginabeeld: Prof. emeritus Hans Schneider (Wikipedia, CC BY 3.0)

door Leo van der Sterren

‘Passion’ is een relatief onbekend gedicht van Apollinaire. Het werd samen met ‘La Loreley’ voor het eerst gepubliceerd in februari 1904 in het vierde nummer van Le Festin d’Ésope met een plaats- en datumvermelding: ‘Neu Glück, 1901’^[1]. Haus Neuglück of Schloss Neuglück bij Oberpleis-Bennerscheid, een deel van de gemeente Königswinter, was het (nog bestaande) monumentale landhuis waar Apollinaire verbleef gedurende de eerste twee maanden van zijn verblijf in Duitsland in 1901 toen hij als leraar Frans voor de dochter van burggravin Elinor de Milhau was aangenomen. Bernard Poissonnier en Robert Mallet namen ‘Passion’ zonder de plaats- en datumvermelding in 1952 op in de postuum verschenen gedichtenbundel Le guetteur mélancholique in de afdeling ‘Rhénanes (1901–1902)’.

Lijden

door Guillaume Apollinaire | vert. Leo van der Sterren
 
 
Ik aanbid een houten Christus naast de weg die kwijnt^[2] 1
Een geit die aan het zwarte kruis is vastgebonden graast^[3]
De dorpjes eromheen doorstaan het lijden^[4]
Van Christus dat ik dwepend als verhaal waardeer
De geit heeft naar de krimpende gehuchten gekeken 5
Als de vermoeide werkers terugkeren
Door de bleke boomgaard door het bos dat klaagt of door het veld
Zullen zij hun hoofden wenden naar het ondergaan^[5]
Dat gebalsemd wordt door koren van occidentaal kaneel^[6]
Naar het ondergaan waar bloedend en rond als mijn ziel10
De grote goddeloze zon met de desolate dorpjes
De laconieke Christus al stervend sterven doet
 
 

Noten

[1] Het nummer van Le Festin d’Ésope is te vinden bij Gallica.fr (link).

beeld: Gallica.bnf.fr / BnF

[2] Er staan talloze wegkruisen in de omgeving van Neuglück. Er staat er bijvoorbeeld een in Oberpleis-Bennerscheid aan An den Brunnen, een zijstraat van de Neuglückstraße (hieronder links op de foto) en een op de hoek van Neuglückstraße en de Silberweg (rechts op de foto).

beeld: Prof. emeritus Hans Schneider (Wikipedia/media, CC BY 3.0)

[3] Steekt het kruis zwart tegen de zon af?

[4] De buurtschappen rondom Bennerscheid: Dahlhausen, Wellesberg, Hanfmühle.

[5] De zonsondergang. Net als in ‘Zone’ en in ‘Vendémiaire’ speelt de zon een belangrijke rol in ‘Passion’.

[6] Het balsemen van de zonsondergang door het koren vooronderstelt de aanwezigheid van wind. In diverse ‘Rhénanes’ wordt de wind expliciet genoemd, sterker nog, toen Apollinaire met de gedachte speelde om zijn ‘Rhénanes’ separaat te bundelen, had hij als titel ‘Le vent du Rhin’ in gedachten.